Quy hoạch TP.HCM: Giải quyết các điểm nghẽn để trở thành đô thị toàn cầu

Hội nghị thẩm định Quy hoạch TP. HCM thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050. (Ảnh: Minh Trang)

Thành phố đầu tàu của vùng đang phải đối mặt nhiều thách thức

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định quy hoạch tỉnh cho biết, TP.HCM là đô thị đặc biệt của cả nước, là cửa ngõ quan trọng kết nối với khu vực và thế giới; là trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục – đào tạo, khoa học – công nghệ; là đầu tàu, động lực, có sức hút và sức lan tỏa lớn của vùng Đông Nam Bộ và cả nước.

Thành phố chỉ chiếm 0,6% diện tích cả nước, dân số 9,2 triệu người chiếm khoảng 9% dân số cả nước, nhưng đóng góp gần 20% GDP và 25% thu ngân sách cả nước; GRDP của thành phố chiếm khoảng 54% GRDP của vùng Đông Nam Bộ, Bộ trưởng dẫn chứng.

Tuy nhiên, trong thời gian qua, Thành phố đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, tiềm năng, thế mạnh, năng lực đột phá, sáng tạo của Thành phố chưa được khai thác hiệu quả. Vai trò đầu tàu, động lực dẫn dắt có chiều hướng chững lại trong những năm gần đây.

Bên cạnh đó, mô hình tăng trưởng và cơ cấu kinh tế của Thành phố chậm đổi mới; tốc độ tăng trưởng kinh tế GRDP thấp hơn trung bình cả nước, có xu hướng giảm dần trong những năm gần đây; Chất lượng tăng trưởng và năng suất lao động thấp, tỷ trọng công nghiệp trong cơ cấu kinh tế giảm dần; cơ cấu nội ngành công nghiệp lạc hậu, dựa chủ yếu vào các ngành thâm hụt lao động như điện tử (28%), da giầy (25%). Dịch vụ chủ yếu dựa vào thương mại, vận tải (44%); các ngành dịch vụ cao cấp mang tính chiến lược như tài chính, y tế, giáo dục, du lịch… chưa đóng vai trò chủ đạo.

Ngoài ra, tổ chức không gian phát triển còn nhiều bất cập; hạ tầng chưa đồng bộ; quỹ đất phát triển công nghiệp ít, không gian phát triển các khu công nghiệp chưa phù hợp, dẫn tới việc thu hút đầu tư hạ tầng các khu công nghiệp còn gặp khó khăn.

Hệ thống giao thông kết nối nội vùng, liên vùng giữa TP.HCM với các địa phương trong vùng Đông Nam Bộ, với vùng Đồng bằng sông Cửu Long và các vùng kinh tế của cả nước còn hạn chế. Cần có cơ chế, chính sách và đầu tư hạ tầng phù hợp để duy trì lợi thế cửa ngõ quốc tế của TP.HCM khi sân bay Long Thành đi vào hoạt động.

Kết cấu hạ tầng đô thị bị quá tải so với sự gia tăng nhanh của dân số; hạ tầng khung đô thị, đặc biệt là hạ tầng ngầm chậm được phát triển, dẫn đến chất lượng sống của người dân đô thị chưa cao. Vấn đề về tắc nghẽn giao thông, ô nhiễm môi trường và ngập lụt ngày càng gia tăng trong bối cảnh tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.

Bộ trưởng cũng lưu ý, công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch đô thị còn nhiều hạn chế; cấu trúc không gian đô thị chưa phù hợp với một đô thị cực lớn và siêu thành phố trong tương lai, chưa khai thác hết các tiềm năng, lợi thế của một đô thị ven sông, hướng biển.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại hội nghị. (Ảnh: Minh Trang)

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, Hồ sơ Quy hoạch TP.HCM gửi xin ý kiến của thành viên Hội đồng thẩm định và trình Hội đồng thẩm định tại phiên họp hôm nay đã thể hiện đầy đủ các định hướng lớn của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ tại các Nghị quyết; đã cụ thể hóa mục tiêu, định hướng các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng trên địa bàn cơ bản đảm bảo tính thống nhất.

Vì vậy, ông Dũng đề nghị các thành viên Hội đồng thẩm định, các chuyên gia phản biện cho ý kiến về nội dung Quy hoạch TP.HCM, trong đó tập trung xác định các “điểm nghẽn” phát triển và tiềm năng, lợi thế, cơ hội của Thành phố trong kỳ quy hoạch, giải quyết các vấn đề về ùn tắc giao thông trong đô thị, các vấn đề về ngập úng, ô nhiễm môi trường, điểm nghẽn về chất lượng nguồn nhân lực…

 Cần 6,4 triệu tỷ đồng vốn đầu tư trong thời kỳ 2021 – 2030

Theo ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TP.HCM, công tác quy hoạch có ý nghĩa rất lớn trong việc định hình và xây dựng các kế hoạch, chính sách phát triển kinh tế – xã hội nói chung và trong từng lĩnh vực nói riêng. Vì vậy, trong thời gian qua, lãnh đạo TP.HCM đã tập trung đôc đốc triển khai công tác lập quy hoạch Thành phố.

Dự thảo Báo cáo quy hoạch tập trung thể hiện rõ các định hướng phát triển của Thành phố trên 5 nội dung: (i) Kinh tế xanh; (ii) Đô thị sáng tạo; (iii) Hạ tầng thông minh; (iv) Xã hội văn minh; (v) Môi trường bền vững.

Chủ tịch UBND TP. HCM Phan Văn Mãi phát biểu tại hội nghị. (Ảnh: Minh Trang)

Theo đó, Thành phố đặt mục tiêu trở thành đô thị toàn cầu, văn minh, hiện đại, nghĩa tình, năng động sáng tạo; là thành phố có nguồn nhân lực chất lượng cao, dịch vụ – công nghiệp hiện đại, đầu tàu về kinh tế xanh và số, xã hội số, trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại – dịch vụ, văn hoá, giáo dục, khoa học – công nghệ của cả nước, hội nhập quốc tế sâu rộng, có vị thế nổi trội trong khu vực Đông Nam Á, tốc độ tăng trưởng kinh tế và GRDP bình quân đầu người thuộc nhóm đứng đầu cả nước; là thành phố có chất lượng cuộc sống cao, giàu bản sắc, môi trường bền vững, thích ứng với biển đổi khí hậu.

Tầm nhìn đến năm 2050, TP.HCM là đô thị toàn cầu hấp dẫn và bền vững; trung tâm kinh tế, tài chính, dịch vụ của châu Á; kinh tế, văn hóa phát triển đặc sắc; người dân có chất lượng cuộc sống cao; là hạt nhân của vùng TP.HCM và vùng Đông Nam Bộ, cực tăng trưởng của cả nước.

Tầm nhìn này được hiện thực hóa bằng 5 chiến lược, 10 giải pháp, với 6 nhiệm vụ trọng tâm và 3 khâu đột phá.

Nguồn: Dự thảo Báo cáo Quy hoạch TP. HCM thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Theo Dự thảo Báo cáo Quy hoạch TP.HCM, dự kiến trong giai đoạn 2021 – 2025, Thành phố sẽ cần khoảng 2,23 triệu tỷ đồng vốn đầu tư; giai đoạn 2026 – 2030 với sự phát triển mạnh mẽ sẽ cần hơn 4,2 triệu tỷ đồng (tương ứng 6,4 triệu tỷ đồng cho cả thời kỳ 2021 – 2030).

Thành phố sẽ ưu tiên bố trí nguồn vốn ngân sách nhà nước để đẩy mạnh thực hiện các công trình, dự án hiện đang chậm tiến độ, có kế hoạch chi tiết triển khai danh mục các công trình trọng điểm, mang tính động lực đảm bảo tính đồng bộ.

Đồng thời, thực hiện các cơ chế, chính sách phù hợp để thu hút các nguồn vốn đầu tư trong nước và quốc tế; tăng cường áp dụng các hình thức PPP trong đầu tư, xây dựng kết cấu hạ tầng.

Thành phố sẽ tập trung thu hút các nhà đầu tư chiến lược, công nghệ cao, công nghệ mới, tiên tiến, quản trị hiện đại; công khai, minh bạch các thông tin về cơ hội đầu tư, đảm bảo công bằng trong việc lựa chọn nhà đầu tư; thu hút tối đa nguồn lực của khu vực tư nhân; đẩy mạnh hợp tác công – tư (PPP).

Chủ tịch UBND TP. HCM Phan Văn Mãi khẳng định, tại phiên họp thẩm định ngày hôm nay, Thành phố mong muốn nhận được ý kiến của đồng chí Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các thành viên Hội đồng thẩm định, các chuyên gia phản biện để cùng nhau hoàn thiện hơn nữa hồ sơ quy hoạch Thành phố.